Đến nay đã có Pháp, Italy, Hà Lan và Đan Mạch đã ủng hộ sứ mệnh hải quân do Liên minh châu Âu (EU) dẫn đầu nhằm đảm bảo an toàn cho tàu thuyền di chuyển qua eo biển Hormuz. Iran khẳng định có thể bảo vệ an toàn cho eo biển chiến lược này.
Nhiều thành viên EU ủng hộ đề xuất
Hãng tin Reuters ngày 24-7 dẫn lời các nhà ngoại giao cấp cao của EU cho biết nhiều nước đã ủng hộ đề xuất tại cuộc họp các đại diện châu Âu tại Brussels. Ngoài ra, Tây Ban Nha, Thụy Điển, Ba Lan và Đức cũng đã bày tỏ sự quan tâm.
Đây là ý tưởng do Anh đưa ra sau khi tàu chở dầu của nước này bị Iran bắt giữ. Theo London, ý tưởng này sẽ không liên quan trực tiếp đến EU, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) hoặc Mỹ. Sứ mệnh bảo vệ các tuyến đường vận tải dầu mỏ tại Trung Đông có thể do bộ chỉ huy liên quân Pháp – Anh điều hành.
Điều này trái ngược với phản ứng ban đầu của châu Âu khi Mỹ đưa ra đề xuất tương tự khiến nhiều nước lo ngại sẽ gây căng thẳng với Iran leo thang.
“Đề xuất của Anh, thay vì Washington, khiến các nước dễ ủng hộ hơn. Tự do đi lại là điều cốt yếu và nó khác với chiến dịch của Mỹ nhằm tăng sức ép lên Iran”, một nhà ngoại giao EU cho biết.
Trong khi đó, Iran kiên quyết bác bỏ sự can thiệp của các nước phương Tây.
“Iran sẽ dốc hết sức để đảm bảo an ninh khu vực, đặc biệt tại eo biển Hormuz, và sẽ không cho phép bất cứ sự bất ổn nào trong việc vận tải hàng hải tại khu vực nhạy cảm này”, hãng thông tấn IRNA dẫn lời thứ trưởng ngoại giao của Iran Abbas Araqchi nói.
Trước đó, phó tổng thống Iran Eshaq Jahangiri cảnh báo việc hình thành một liên minh quốc tế bảo vệ Vùng Vịnh sẽ mang tới bất ổn.
“Không cần thành lập một liên minh bởi chính những liên minh kiểu này và sự hiện diện của người nước ngoài trong khu vực tạo ra sự bất ổn. Và hơn nữa gia tăng bất ổn sẽ không đạt được điều gì cả”, ông Jahangiri tuyên bố.
Mỹ bắn hạ 2 drone của Iran?
Tư lệnh Bộ chỉ huy trung tâm Mỹ (CENTCOM), tướng Kenneth McKenzie cho biết tàu chiến Mỹ có thể đã bắn hạ 2 máy bay không người lái (drone) của Iran tại vùng Vịnh hồi tuần trước.
“Chúng tôi tin rằng chúng tôi đã bắn hạ một chiếc máy bay không người lái, chúng tôi có thể đã hạ thêm một chiếc nữa”, tướng McKenzie trả lời phỏng vấn của đài CBS trên tàu USS Boxer vào ngày 23-7 (giờ địa phương).
Sau đó trong ngày, phát ngôn viên CENTCOM là trung tá Earl Brown thông tin thêm rằng tàu USS Boxer đã thực hiện “hành động phòng thủ” sau “những tương tác mang tính gây hấn của 2 máy bay không người lái của Iran tại vùng biển quốc tế”.
“Chúng tôi đã quan sát thấy một chiếc rơi xuống nước nhưng không nghe thấy tiếng rơi xuống nước của chiếc còn lại”, ông Brown nói.
“Mỹ có quyền bảo vệ tài sản, căn cứ và con người của chúng tôi và kêu gọi tất cả các quốc gia lên án bất kỳ nỗ lực nào can thiệp đến tự do hàng hải và thương mại toàn cầu”, ông Brown nói thêm.
Đài CBS cho biết các máy bay không người lái của Iran bị hạ bằng xung điện, khiến chúng mất khả năng kiểm soát và rơi xuống.
Trong khi đó, theo Reuters, căng thẳng Vùng Vịnh đang leo thang khi nhiều người lo sợ Mỹ và Iran có thể sa chân vào chiến tranh.
Washington cáo buộc Iran đứng sau một loạt các cuộc tấn công nhắm vào các tàu chở dầu đi qua eo biển Hormuz vào giữa tháng 5 trong khi Tehran bác bỏ tất cả các cáo buộc này.
Iran trong tháng 6 năm nay cũng đã bắn hạ một máy bay giám sát không người lái của Mỹ tại Vùng Vịnh bằng tên lửa đất đối không. Iran nói rằng máy bay đã đi vào không phận nước này dù Mỹ khẳng định nó vẫn trên vùng trời quốc tế.
Theo Trần Phương / Anh Thư