Khi trở thành công dân của một quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU), bạn không chỉ sở hữu quốc tịch của nước đó, mà còn có rất nhiều quyền lợi đặc biệt trên toàn châu Âu. Đây là những quyền giúp việc đi lại, học tập, làm việc và sinh sống trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.
1. Quyền tự do đi lại – Không cần visa 🚆✈️
Mọi công dân Liên minh (Unionsbürger) đều có quyền nhập cảnh không cần thị thực vào các quốc gia thành viên EU, EWR (EU cộng với Iceland, Liechtenstein và Na Uy) và Thụy Sĩ.
2. Quyền cư trú và làm việc 🏡💼
Quyền tự do đi lại không áp dụng nếu họ cư trú tại một quốc gia khác dài hơn ba tháng và ngắn hơn năm năm, không làm việc tại đó, cũng không có triển vọng việc làm, đồng thời không có khả năng tự lo cho bản thân và các thành viên gia đình.
Ngược lại, công dân Liên minh có quyền cư trú hơn ba tháng tại quốc gia khác khi thỏa mãn một trong những điều kiện sau:
-
Họ làm việc tại đó với tư cách là người lao động hoặc người tự hành nghề, hoặc
-
Họ đang tìm việc – sau sáu tháng, họ phải chứng minh có triển vọng thực sự sẽ tìm được việc làm, hoặc
-
Họ không làm việc, nhưng là sinh viên hoặc học viên nghề, và có đủ nguồn tài chính tự có cũng như bảo hiểm y tế, hoặc
-
Họ đã cư trú tại quốc gia khác từ năm năm trở lên – khi đó họ trở thành người có quyền cư trú lâu dài và không cần đáp ứng thêm điều kiện nào khác.
Mất quyền tự do đi lại có thể bị xác định trong từng trường hợp cá nhân, nếu qua một hoặc nhiều hành vi phạm tội nghiêm trọng cho thấy việc cư trú tiếp theo có thể gây nguy hiểm.
3. Không cần giấy phép cư trú tại Đức 🇩🇪
Công dân Liên minh và công dân EWR khi chuyển đến Đức không cần thực hiện thủ tục đặc biệt nào. Họ chỉ cần đăng ký cư trú tại cơ quan đăng ký dân cư (Meldebehörde) ở nơi ở mới, giống như công dân Đức.
Họ không được cấp giấy phép cư trú hoặc giấy tờ đặc biệt. Người sử dụng lao động không cần yêu cầu giấy phép lao động. Chứng minh thư hoặc hộ chiếu là đủ để chứng minh quyền làm việc tại Đức. Người sử dụng lao động, khác với việc tuyển dụng công dân nước thứ ba, không cần sao chép hoặc quét lưu lại các giấy tờ này.
Đức không cấp chứng minh thư cho công dân Liên minh và công dân EWR. Tuy nhiên, họ có thể tự nguyện xin thẻ eID của Đức, qua đó có thể sử dụng các chức năng điện tử tương tự như chứng minh thư của công dân Đức.
4. Quy định đặc biệt cho công dân Thụy Sĩ 🇨🇭
Đối với công dân Thụy Sĩ, vì Thụy Sĩ không thuộc EU hoặc EWR, nên có quy định hơi khác:
Công dân Thụy Sĩ, cũng giống như công dân Liên minh và công dân EWR, không bắt buộc phải thông báo cư trú của mình tại Đức cho cơ quan quản lý người nước ngoài (Ausländerbehörde).
Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, vì lý do thực tế, họ cần chứng minh quyền cư trú, quyền làm việc tại Đức hoặc địa chỉ của mình; hoặc họ muốn sử dụng các chức năng của thẻ cư trú điện tử để có thể giao dịch trực tuyến với cơ quan hành chính và các tổ chức tư nhân, đồng thời xác thực điện tử.
Do đó, nếu cư trú tại Đức hơn ba tháng, công dân Thụy Sĩ có thể xin cấp thẻ chứng nhận quyền cư trú tại cơ quan quản lý người nước ngoài (Ausländerbehörde) của nơi cư trú. Lệ phí cấp thẻ này tương tự như lệ phí cấp chứng minh thư của Đức.