Trong thời đại ai cũng có điện thoại trên tay, chuyện giơ máy lên chụp một khoảnh khắc trên đường phố hay tại sự kiện là cực kỳ bình thường. Nhưng ở Đức, quyền đối với hình ảnh (Recht am eigenen Bild) được bảo vệ rất chặt. Vậy khi nào bạn được chụp và đăng ảnh mà không cần hỏi ý kiến người trong ảnh?
Câu trả lời nằm trong §23 Kunsturhebergesetz (KUG) (Luật về quyền tác giả đối với tác phẩm mỹ thuật và nhiếp ảnh) – quy định ba trường hợp ngoại lệ quan trọng. Và dưới đây là bản giải thích dễ hiểu nhất.
1. Chụp người nổi tiếng – miễn là không xâm phạm đời tư
Luật cho phép bạn đăng ảnh người nổi tiếng nếu họ đang xuất hiện trong bối cảnh thời sự, sự kiện công cộng, hoặc hoạt động nghề nghiệp.
Ví dụ hợp lệ:
-
Ca sĩ đang ký tặng tại quảng trường
-
Chính trị gia đi dự sự kiện
-
Diễn viên xuất hiện trên thảm đỏ
Nhưng tuyệt đối không được:
-
Chụp lén tại nhà riêng
-
Đăng ảnh con cái họ
-
Đăng ảnh trong tình huống riêng tư nhạy cảm
➡️ Tóm lại: Xuất hiện trước công chúng → được.
Xâm phạm đời tư → cấm.
2. Người chỉ là “phụ cảnh” (Beiwerk) trong bức ảnh
Nếu bạn chụp cảnh vật, công trình, địa danh, đường phố… và có người vô tình xuất hiện trong ảnh, họ được xem là phụ cảnh.
Ví dụ:
-
Chụp cổng Brandenburg với du khách phía dưới
-
Chụp sông Rhein và vài người đạp xe ngang qua
-
Chụp Nhà thờ Köln với người đi bộ nhỏ xíu trong nền
Lúc này không cần xin phép, vì đối tượng chính của ảnh không phải là người.
➡️ Nguyên tắc: Chủ thể là cảnh, không phải người → OK.
3. Ảnh đám đông: biểu tình, lễ hội, sự kiện công cộng
Ảnh chụp đám đông tại biểu tình, festival, concert, hội chợ, diễu hành… được phép đăng mà không cần hỏi từng người.
Ví dụ hợp lệ:
-
Ảnh toàn cảnh buổi biểu tình ở Berlin
-
Video về lễ hội Carnival ở Köln
-
Ảnh đám đông tại chợ Giáng sinh
Nhưng không được:
-
Chụp cận mặt một cá nhân rồi đăng tách riêng
-
Đăng ảnh có thể gây tổn hại danh dự họ
-
Dùng ảnh để minh họa cho nội dung tiêu cực không liên quan
➡️ Chụp đám đông → được.
Chụp riêng một người trong đám đông → cần cẩn thận.
Lưu ý cực quan trọng: quyền nhân thân vẫn được ưu tiên
Ngay cả khi rơi vào 3 trường hợp được phép, luật vẫn cấm đăng ảnh nếu:
-
phổ biến hoặc trưng bày hình ảnh nếu điều đó xâm phạm lợi ích chính đáng của người được chụp, hoặc nếu người đó đã qua đời, thì là lợi ích chính đáng của thân nhân họ.
→ Nói cách khác:
Dù thuộc một trong các trường hợp được phép ở Khoản 1, việc công bố vẫn bị cấm nếu gây ảnh hưởng đến quyền riêng tư, danh dự hoặc các lợi ích chính đáng khác của người trong ảnh.
Nội dung này nằm ở §23 Abs. 2 KUG.